AboutCataracts.ca
content

Tôi cần biết gì về đục thủy tinh thể?

Đôi mắt của chúng ta được ví như một chiếc máy ảnh vậy, nó có chức năng thu nhận ánh sáng để tạo thành hình ảnh mà sau đó được não "nhìn thấy". Giống như chiếc máy ảnh, mắt người có thủy tinh thể bên trong để hội tụ ánh sáng từ bên ngoài vào. Từ khi được sinh ra, thủy tinh thể trong suốt như pha lê và cho phép ánh sáng có thể dễ dàng xuyên qua để hình thành nên một hình ảnh rõ ràng, sắc nét. Tuy nhiên, khi chúng ta già đi, thủy tinh thể bắt đầu bị vẩn đục và chuyển sang màu trắng đục như sữa và khi đó chúng ta đã bị đục thủy tinh thể.

Ánh sáng mặt trời, đái tháo đường, hút thuốc và một số thuốc điều trị khác có thể đẩy nhanh quá trình này, cũng như chấn thương hoặc phẫu thuật mắt. Ánh sáng gặp khó khăn khi đi qua thủy tinh thể bị đục và kết quả là chúng ta sẽ nhìn mờ đi. Rất nhiều người cũng sẽ thấy chói mắt, đặc biệt là khi lái xe ban đêm hoặc cảm thấy màu sắc không còn tươi sáng và sống động như trước đây. Hiện tại chưa có thuốc hoặc thuốc nhỏ mắt nào có thể điều trị đục thủy tinh thể, nhưng có thể điều trị bằng một ca phẫu thuật ngắn loại bỏ thủy tinh thể bị đục và thay thế bằng thủy tinh thể nhân tạo trong suốt để phục hồi thị lực. Nếu không điều trị, đục thủy tinh thể sẽ tiến triển dần dần, khiến cho thị lực ngày càng kém đi. Đục thủy tinh thể là một bệnh cực kỳ phổ biến (ai cũng sẽ mắc phải) và số ca phẫu thuật đục thủy tinh thể mỗi năm ở Canada được thực hiện nhiều hơn bất cứ loại phẫu thuật nào khác.

Tôi cần biết gì về phẫu thuật đục thủy tinh thể?

Phẫu thuật đục thủy tinh thể là loại bỏ thủy tinh thể cũ mà nó ngăn cản ánh sáng khuếch tán vào trong mắt và thay thế bởi một thủy tinh thể nhân tạo (bằng nhựa) sẽ không bao giờ bị vẩn đục. Bác sĩ phẫu thuật có thể gọi thủy tinh thể nhân tạo này là 'intraocular lens', hay IOL. Bác sĩ nhãn khoa sẽ đề nghị phẫu thuật khi xác định rằng đục thủy tinh thể đủ nghiêm trọng để ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của bạn. Phẫu thuật đục thủy tinh thể thường mất không quá 20 phút và thường có thể được thực hiện mà không cần gây mê toàn thân (được đưa vào giấc ngủ). Tùy thuộc vào nơi bạn sống, phẫu thuật có thể diễn ra tại bệnh viện hoặc tại trung tâm phẫu thuật.

1

BƯỚC 1

Bác sĩ sẽ gây tê mắt bằng thuốc tê đông lạnh (thuốc nhỏ hoặc kim) nên bạn sẽ không cảm thấy đau. Thuốc sẽ được đưa vào qua đường uống hoặc tiêm tĩnh mạch để giúp bạn bình tĩnh hơn khi làm thủ thuật

2

BƯỚC 2

Trong phòng phẫu thuật, bác sĩ sẽ làm sạch mặt của bạn bằng dung dịch khử trùng và bạn sẽ được đắp một tấm khăn sạch để che mặt lại nhưng vẫn có thể thở dễ dàng.

3

BƯỚC 3

Bác sĩ phẫu thuật sẽ đặt một dụng cụ để giữ mí mắt luôn mở và sẽ rạch những đường nhỏ vào phần trong của mắt bằng một lưỡi dao thu nhỏ hoặc bằng laser.

4

BƯỚC 4

Bác sĩ phẫu thuật sẽ loại bỏ đục thủy tinh thể bằng cách dùng đầu dò siêu âm và đặt một thủy tinh thể nhân tạo mới đã được chọn từ trước.

5

BƯỚC 5

Sau khi đặt thủy tinh thể mới, bác sĩ sẽ tiêm thuốc kháng sinh và nối lại mắt. Các vết rạch tạo ra thường nhỏ đến mức không cần chỉ khâu để giúp rút ngắn thời gian hồi phục

CUỐI CÙNG

Một tấm chắn được đặt lên trên mắt để bảo vệ mắt khi nó lành lại và cuộc phẫu thuật đã hoàn tất.

step

Thủy tinh thể nhân tạo là gì?

content

Một trong những quyết định quan trọng nhất trong phẫu thuật đục thủy tinh thể là đặt thủy tinh thể vào mắt. Bất kể bạn chọn loại thủy tinh thể nào, bác sĩ sẽ phải thực hiện nhiều phép đo chi tiết để đảm bảo loại thủy tinh thể được chọn phù hợp với mắt của bạn (thủy tinh thể có nhiều 'công suất', giống như giày có nhiều kích cỡ). Bạn sẽ không được lựa chọn mà bác sĩ sẽ đưa ra chỉ định loại thủy tinh thể thay thế dựa trên hình dạng và kích thước của mắt bạn. Có 3 loại thủy tinh thể chính mà bạn có thể lựa chọn: Thủy tinh thể đơn tiêu cự, Thủy tinh thể Toric và Thủy tinh thể đa tiêu cự.

Thủy tinh thể đơn tiêu cự

Thủy tinh thể đơn tiêu cự là thủy tinh thể tiêu chuẩn. Nó chỉ cung cấp tầm nhìn sắc nét nhất ở một khoảng cách xác định (ví dụ, chọn tầm nhìn gần để đọc một cuốn sách HOẶC chọn tầm nhìn xa để lái xe). Đại đa số mọi người chọn đều lựa chọn thủy tinh thể có tầm nhìn xa và cần sử dụng thêm kính đọc sách để nhìn gần sau phẫu thuật. Một số người sẽ thấy rằng họ không cần đeo kính để nhìn những vật ở xa sau khi phẫu thuật, trong khi những người khác (đặc biệt là những người loạn thị) vẫn sẽ cần đeo kính để nhìn rõ những vật ở xa hơn. Những người dùng thủy tinh thể đơn tiêu cự ở khoảng cách xa vẫn sẽ cần kính đọc sách hoặc kính hai tròng sau phẫu thuật để nhìn rõ mọi vật ở gần (ví dụ như để đọc sách). Bác sĩ nhãn khoa có thể giúp bạn chọn thấu kính một tiêu cự phù hợp nhất.

Thủy tinh thể Toric

Một số người có hình dạng mắt giống quả bóng bầu dục hơn là hình cầu. Điều này được gọi là "loạn thị" và ảnh hưởng đến cách mắt hội tụ ánh sáng. Thủy tinh thể Toric là thủy tinh thể đơn tiêu cự giúp điều chỉnh loạn thị, giúp những người loạn thị không cần phải đeo kính để nhìn những vật ở xa. Cũng giống như thủy tinh thể đơn tiêu cự, kính đọc sách hoặc kính hai tròng vẫn cần thiết sau phẫu thuật để nhìn rõ mọi vật. Chi phí của thấu kính Toric có thể được một số chương trình bảo hiểm tư nhân chi trả một phần, nhưng thường không được bảo hiểm y tế cấp tỉnh ở Canada chi trả.

Thủy tinh thể đa tiêu cự

Thủy tinh thể đa tiêu cự (bao gồm thủy tinh thể ba tròng và thủy tinh thể hội tụ sâu mở rộng EDOF) được tạo ra cho những người không có mong muốn đeo kính. Họ có thể cung cấp tầm nhìn sắc nét ở nhiều khoảng cách (ví dụ: tầm nhìn gần để đọc sách VÀ tầm nhìn xa khi lái xe), giảm nhu cầu đeo kính ở nhiều bệnh nhân. Có nhiều loại kính đa tiêu cự khác nhau, mỗi loại đều có những lợi ích và hạn chế riêng. Một số hạn chế có thể bao gồm cảm thấy chói mắt hoặc quầng xung quanh đèn sáng vào ban đêm hoặc khó nhìn trong ánh sáng mờ. Bác sĩ nhãn khoa có thể giúp bạn chọn một thủy tinh thể đa tiêu cự phù hợp nhất. Chi phí của kính đa tiêu cự có thể được một số chương trình bảo hiểm tư nhân chi trả một phần, nhưng thường không được bảo hiểm y tế cấp tỉnh ở Canada chi trả.

Tôi được yêu cầu làm gì trước và sau phẫu thuật?

Trước khi phẫu thuật, bác sĩ sẽ kê một số loại thuốc nhỏ mắt để bạn chuẩn bị cho ca phẫu thuật. Bác sĩ phẫu thuật khuyên bạn nên làm sạch mí mắt và lông mi thường xuyên trong vài tuần trước khi phẫu thuật để giảm nguy cơ nhiễm trùng. Điều quan trọng là bạn phải làm theo tất cả các hướng dẫn của bác sĩ phẫu thuật một cách chính xác. Vào ngày phẫu thuật, bạn sẽ không được ăn hoặc uống bất cứ thứ gì sau một thời gian nhất định (đội ngũ phẫu thuật sẽ thông báo cho bạn). Một lần nữa, điều rất quan trọng là phải tuân thủ chính xác những yêu cầu của bác sĩ nếu không cuộc phẫu thuật của bạn có thể phải hoãn lại. Tại phòng phẫu thuật, bạn sẽ được giới thiệu với một đội y tá và một đường truyền tĩnh mạch sẽ được đặt vào bàn tay hoặc cánh tay của bạn trước khi vào phòng mổ.

content

Sau cuộc phẫu thuật, bạn sẽ được đặt một tấm chắn che trước mắt, tấm chắn này không được gỡ ra cho đến khi bạn gặp bác sĩ phẫu thuật vào ngày hôm sau (bạn có thể tạm thời tháo tấm chắn ra để nhỏ thuốc, nhưng phải được đeo lại ngay lập tức sau đó). Bác sĩ phẫu thuật sẽ kê đơn thuốc nhỏ mắt (bao gồm thuốc kháng sinh và thuốc chống viêm) trong vài tuần để giúp mắt nhanh lành sau phẫu thuật. Nên sử dụng thuốc chính xác theo chỉ định của bác sĩ. Mắt có thể bị mờ trong vài ngày đến vài tuần sau phẫu thuật là điều bình thường khi tình trạng sưng và viêm đã hết. Tuy nhiên, nếu thị lực của bạn giảm đột ngột, cơn đau/đỏ mắt dữ dội không cải thiện khi nhỏ thuốc hoặc chảy nhiều dịch mủ/giống như mủ (màu trắng), hãy gọi cho bác sĩ phẫu thuật của bạn hoặc đến đến bệnh viện ngay lập tức nếu bạn không thể liên lạc được với họ.

Việc cần làm

Trước khi phẫu thuật

Nhờ người thân đưa bạn đến bệnh viện hoặc trung tâm phẫu thuật và trở về nhà vào ngày hôm sau. Bạn sẽ không thể tự đi một mình.

Sử dụng thuốc nhỏ mắt theo chỉ định của bác sĩ. Luôn rửa tay trước khi nhỏ thuốc.

Hãy chắc chắn rằng bạn biết khi nào nên ngừng ăn uống trước khi phẫu thuật và ngừng bất kỳ loại thuốc nào mà bác sĩ phẫu thuật đã thông báo.

Sau khi phẫu thuật

Luôn đeo tấm che mắt cho đến khi bạn gặp bác sĩ phẫu thuật vào ngày hôm sau. Sau đó, đeo tấm che mắt khi ngủ ít nhất một tuần hoặc theo khuyến cáo của bác sĩ. Bạn có thể cần mua một cuộn băng y tế ở hiệu thuốc để giữ cố định tấm che. Nếu tấm che bị bẩn, bạn có thể làm sạch bằng xà phòng và nước. Đảm bảo rằng bạn đã lau khô tấm chắn kỹ lưỡng trước khi đeo lại.

Bạn thường có thể tắm như bình thường trong 24 giờ sau khi phẫu thuật. Tuy nhiên, bạn vẫn cần hỏi ý kiến bác sĩ phẫu thuật trước khi tắm. Cẩn thận không để nước, dầu gội đầu, xà phòng hoặc các sản phẩm khác rơi vào mắt.

Nếu bạn muốn rửa mặt, hãy dùng khăn sạch hoặc khăn giấy và nước sạch để lau nhẹ nhàng quanh mắt. Không chà xát hoặc ấn vào mắt hoặc mí mắt của bạn. Không để nước hoặc xà phòng vào mắt.

Bạn nên đeo kính râm khi ra ngoài vì mắt thường bị sáng chói sau phẫu thuật.

Đợi ít nhất một tháng trước khi có chỉ định kính đọc sách hoặc kính hai tròng từ bác sĩ nhãn khoa. Kính đọc sách không kê đơn từ hiệu thuốc hoặc cửa hàng kính mắt có thể hữu ích trong khi chờ lấy đơn thuốc kính mắt mới (thường bắt đầu với số đo +2,00).

Bệnh nhân đôi khi gặp khó khăn trong việc xác định khoảng cách những ngày sau phẫu thuật. Hãy cẩn thận khi đi cầu thang và thực hiện các hoạt động cần cảm nhận sâu sắc. Yêu cầu giúp đỡ khi cần thiết.

Những điều cần tránh

Sau phẫu thuật

Không dụi mắt ngay cả khi bị ngứa.

Không cúi xuống hoặc thực hiện bất kỳ bài tập thể dục hoặc hoạt động gắng sức nào trong ít nhất 2 tuần hoặc cho đến khi có chỉ định mới có bác sĩ.

Không để nước, dầu tắm, xà phòng hay bất cứ thứ gì rơi vào mắt.

Không trang điểm mắt trong ít nhất 2 tuần.

Không nhấc vật nặng (~5kg trở lên) và tránh rặn khi đại tiện trong ít nhất 2 tuần.

Không nên ngủ mà thiếu tấm che mắt trong ít nhất 2 tuần.

Tránh bụi, làm vườn hoặc các hoạt động khác có thể khiến bụi bay vào trong mắt ít nhất 2 tuần. Hãy đeo kính râm và kính bảo vệ khi cần thiết.

Tránh bơi lội, tắm nước nóng và phòng tắm hơi trong ít nhất 4 tuần.

Lưu ý: Thông tin được cung cấp ở trên trong phần "Những việc nên làm" và "Những việc nên tránh" là những hướng dẫn chung. Hãy làm theo tất cả những hướng dẫn mà bác sĩ nhãn khoa của bạn chỉ định.

Câu Hỏi Thường Gặp

  • Ai sẽ thực hiện phẫu thuật?

    Phẫu thuật đục thủy tinh thể được thực hiện bởi bác sĩ phẫu thuật mắt (bác sĩ nhãn khoa). Bác sĩ nhãn khoa là bác sĩ y khoa (MD) được đào tạo chuyên khoa và điều trị phẫu thuật các bệnh về mắt. Bạn có thể nhờ bác sĩ gia đình hoặc kỹ thuật viên khúc xạ giới thiệu đến bác sĩ nhãn khoa.

  • Tôi cần loại thuốc nhỏ mắt nào?

    Bác sĩ phẫu thuật sẽ cho biết chính xác loại thuốc nhỏ mắt mà bạn cần. Một số thuốc nhỏ mắt có thể cần trước khi phẫu thuật và một số dùng sau khi phẫu thuật. Một số thuốc nhỏ được sử dụng bao gồm kháng sinh (phòng tránh nhiễm trùng), steroids (giảm đau và chống viêm) và nước mắt nhân tạo không chứa chất bảo quản (giúp giữ ẩm cho mắt và giảm kích ứng).

  • Nếu đang sử dụng thuốc nhỏ khác, tôi nên dừng trước khi phẫu thuật?

    Hãy hỏi ý kiến bác sĩ phẫu thuật về bất cứ thuốc nhỏ hoặc loại thuốc nào bạn đang sử dụng. Bác sĩ sẽ cho biết bạn có nên dừng hay không.

  • Tôi sử dụng thuốc nhỏ như nào?

    1. Luôn rửa tay trước khi nhỏ thuốc.
    2. Nếu bạn đeo kính áp tròng (trước khi nhỏ mắt), bạn nên tháo nó trước khi nhỏ mắt.
    3. Tháo nắp thuốc và đặt ở nơi sạch sẽ. Không nên chạm vào đầu của lọ thuốc nhỏ mắt.
    4. Ngửa đầu ra và nhìn lên trần nhà. Bạn có thể ngồi hoặc nằm nếu bạn muốn.
    5. Nhẹ nhàng kéo mi mắt xuống bằng một hoặc hai ngón tay
    6. Giữ cả hai mắt luôn mở. Nhẹ nhàng nhỏ 1 giọt vào đáy mắt của bạn. Cẩn thận không để đầu lọ thuốc chạm vào mắt.
    7. Nhắm mắt lại trong 30-60 giây sau mỗi lần nhỏ để thuốc được hấp thu. Nếu bạn có chỉ định nhỏ nhiều lần thì hãy đợi 5-10 phút trước khi nhỏ giọt tiếp theo.
    8. Đừng dụi mắt! Nếu có bất kỳ giọt nào chảy ra khỏi mắt, bạn có thể dùng khăn giấy thấm nhẹ, nhưng lưu ý không được dụi mắt.

  • Tôi có cần đeo kính mới sau khi phẫu thuật không?

    Điều này phụ thuộc vào dạng thủy tinh thể nhân tạo mà bạn chọn. Nếu bạn chọn thủy tinh thể đơn tiêu cự khoảng cách tiêu chuẩn, bạn cần kính đọc sách hoặc kính hai tròng sau khi phẫu thuật. Nếu bạn bị loạn thị và chọn sử dụng thủy tinh thể đơn tiêu cự, bạn cũng cần một cặp kính để nhìn xa. Thủy tinh thể Toric có thể điều chỉnh loạn thị nhưng bạn vẫn cần kính đọc sách sau khi phẫu thuật. Nếu bạn chọn thủy tinh thể đa tiêu cự thì thường sẽ không cần đeo kính nhiều, tuy nhiên bạn vẫn nên có một cặp kính để có một tầm nhìn tốt trong một số trường hợp tùy thuộc vào loại thủy tinh thể và nhu cầu của bạn. Bạn cũng có thể tham khảo ý kiến bác sĩ nhãn khoa để chọn loại thủy tinh thể nhân tạo phù hợp nhất với mình. Trong nhiều trường hợp, bạn có thể đợi ít nhất một tháng sau phẫu thuật để nhận đơn thuốc kính mới từ bác sĩ nhãn khoa vì thị lực của bạn sẽ mất một thời gian để ổn định sau phẫu thuật đục thủy tinh thể. Kính đọc sách tạm thời không cần kê đơn từ hiệu thuốc hoặc cửa hàng kính mắt có thể hữu ích trong thời gian tạm thời trước khi bạn nhận được một đơn kính thuốc mới.

  • Nếu tôi bị đục thủy tinh thể cả hai mắt thì có phải mổ cả hai bên cùng lúc không?

    Phẫu thuật đục thủy tinh thể thường được thực hiện tuần tự (một lần một mắt) để thị lực có thời gian ổn định rồi mới tiến hành mổ mắt thứ hai. Bệnh nhân bị đục thủy tinh thể ở cả hai mắt thường sẽ được phẫu thuật đục thủy tinh thể ở mắt thứ hai sau mắt thứ nhất 2-4 tuần.

  • Phẫu thuật sau bao lâu thì có thể hồi phục?

    Phần lớn mọi người đều nhìn rõ trong khoảng 1-3 ngày sau khi phẫu thuật, nhưng có thể mất đến 3-10 tuần để thị lực của bạn ổn định hoàn toàn.

  • Có thể bị đục thủy tinh thể trở lại không?

    Không. Một khi đục thủy tinh thể ở mắt đã bị loại bỏ và thay thế bởi thủy tinh thể nhân tạo, bạn sẽ không bao giờ bị lại ở mắt đó. Tuy nhiên, 20-50% bệnh nhân sẽ gặp phải hiện tượng vết đục mặt sau vỏ bọc thuỷ tinh thể (PCO) trong vòng 2-5 năm sau phẫu thuật đục thủy tinh thể. PCO được gây ra bởi sự tích tụ của các tế bào còn sót lại từ thủy tinh thể ban đầu phía sau thủy tinh thể mới. Những tế bào này có thể làm mờ tầm nhìn của bạn theo thời gian, dẫn đến các triệu chứng giống như bệnh đục thủy tinh thể trước đây. Bác sĩ nhãn khoa thực hiện thủ thuật nhanh chóng và không gây đau gọi là phẫu thuật cắt bao nang bằng laser YAG để giúp bạn nhìn rõ trở lại. Trong quy trình này, một tia laser được sử dụng để tạo một lỗ nhỏ ở bao sau và loại bỏ PCO cản trở tầm nhìn của bạn. Đây không phải là một ca phẫu thuật và sẽ mất 2-5 phút để hoàn thành. Bạn sẽ không cần gây mê khi thực hiện thủ thuật này.

Từ chối trách nhiệm

Thông tin được cung cấp trên aboutcataracts.ca và trong tài liệu aboutcataracts.ca chỉ dành cho mục đích giáo dục và không được coi là tư vấn y tế. Thông tin được cung cấp ở đây không nhằm mục đích thay thế lời khuyên của bác sĩ nhãn khoa hoặc các chuyên gia chăm sóc sức khỏe khác. Vui lòng liên hệ với chuyên gia chăm sóc sức khỏe nếu bạn cần tư vấn y tế. Các tác giả, cộng tác viên, người đánh giá, biên tập viên và nhà tài trợ của aboutcataracts.ca không chịu trách nhiệm về lỗi hoặc thiếu sót hoặc bất kỳ hậu quả nào từ việc áp dụng thông tin trong trang web/tài liệu này và không bảo đảm, bày tỏ hoặc ngụ ý, cùng với tôn trọng sự lưu hành, tính đầy đủ hoặc chính xác của nội dung của trang web/tài liệu aboutcataracts.ca. Các trang web và tài nguyên được liên kết hoặc nhúng trong trang web/tài liệu này được điều hành hoặc tạo bởi các tổ chức, công ty hoặc cá nhân không liên kết với aboutcataracts.ca. Các liên kết này được cung cấp để thuận tiện và chỉ nhằm mục đích trao đổi thông tin; chúng không cấu thành sự chứng thực hoặc phê duyệt của các tác giả, cộng tác viên, người đánh giá, biên tập viên và nhà tài trợ của aboutcataracts.ca. Các tác giả, cộng tác viên, người đánh giá, biên tập viên và nhà tài trợ của aboutcataracts.ca không chịu trách nhiệm về tính chính xác, bảo mật, hợp pháp hoặc nội dung của các trang web bên ngoài được liên kết trong trang web/tài liệu aboutcataracts.ca hoặc đối với các liên kết tiếp theo.

content

AboutCataracts.ca được tạo bởi Khoa Nhãn khoa tại Đại học Calgary.

Dự án này được hỗ trợ bởi Emerging Leaders in Health Promotion và được trợ cấp bởi Hiệp hội Y tế Alberta và Quản lý Tài chính MD/Scotiabank Healthcare+.